MẤT NGỦ - ĐỪNG CHỌN GIẢI PHÁP HẠ SÁCH

MẤT NGỦ - ĐỪNG CHỌN GIẢI PHÁP HẠ SÁCH
Các chuyên gia y tế ở nhiều nước châu Âu không phải vô cớ bỗng đồng loạt lên tiếng báo động về tác hại của thuốc ngủ. Họ hoàn toàn có lý vì hơn 2/3 số bệnh nhân trầm uất đang được điều trị bằng thuốc ngủ bên cạnh thuốc đặc hiệu trong khi hiệu quả chỉ là bóng ảo cuối đường theo kết quả của nhiều công trình nghiên cứu kéo dài nhiều năm với cả ngàn bệnh nhân. Nói cách khác, hàng trăm ngàn bệnh nhân trầm uất ở châu Âu đã từ nhiều năm đêm nào cũng uống thuốc chẳng những không hiệu quả lại thêm có hại do ảnh hưởng bất lợi rõ ràng trên hệ thần kinh và nội tiết, nếu không kể đến các chức năng khác.
Ưu tiên liệu pháp tự nhiên
Không ai dại gì làm mất lòng các đại gia ngành dược, nhưng bác sĩ ở các nước phương Tây ắt hẳn đã có đủ luận cứ vững chắc khi quyết định chỉ cho phép dùng thuốc an thần loại hóa chất tổng hợp khi không còn giải pháp nào khác, khi người bệnh phải ngủ cho bằng được vì yêu cầu điều trị (như trong trường hợp suy tim, động kinh)… Thầy thuốc không được phép kê toa chỉ vì người bệnh yêu cầu. Hơn thế nữa, thầy thuốc phải cho thuốc thật đúng liều để hễ uống thì phải công hiệu nhằm tránh tình trạng ngủ không ra ngủ, thức không hẳn thức. Ngay cả trong trường hợp đúng chỉ định, thầy thuốc phải cố gắng dùng thuốc trong thời gian không lâu hơn 3 tuần, qua đó nhà điều trị tìm cách kết hợp với liệu pháp khác để giảm dần liều thuốc an thần, càng nhanh càng tốt, sao cho không xáo trộn nhịp sinh học của mỗi người bệnh, nhưng cũng đừng để người bệnh gánh chịu phản ứng phụ của thuốc hóa chất.
 
Về phía người chưa hẳn là bệnh nhân, nếu không thể tránh mất ngủ trong bối cảnh của cuộc sống căng thẳng hiện nay thì câu hỏi chỉ còn là làm sao khỏi dùng thuốc ngủ? Điều đó, ngoại trừ một số trường hợp bệnh quá nặng, hoàn toàn khả thi nếu người bệnh lưu ý áp dụng một số biện pháp tương đối đơn giản như dưới đây:
-Rửa mặt bằng nước thật lạnh và ngâm chân với nước ấm 10 phút trước khi đi ngủ theo phương pháp trị mất ngủ của Sebastian Kneipp, thầy thuốc nổi tiếng ở châu Âu nhờ tài dùng nước chữa bệnh.
-Vào giường và thức dậy đúng giờ để ổn định nhịp sinh học thức - ngủ.
-Hễ mệt là đi ngủ, đừng cố ráng thức làm cho xong việc vì sau đó sẽ thức luôn tới sáng.
-ChỈ đặt lưng khi ngủ. Đừng nằm nướng, cũng đừng trăn trở khi không ngủ được vì chỉ gây thêm hiểu lầm cho trung khu điều khiển giấc ngủ.
-Vận động nhẹ khoảng 2 giờ trước khi đi ngủ. Tránh các hình thức thể thao ăn thua vì sẽ dẫn đến tình trạng khó ngủ  nếu chẳng may bị thua.
-Ăn nhẹ nếu bụng đói nhưng đừng lạm dụng rượu bia, cà phê sau 19 giờ.
-Đừng đọc sách hoặc xem phim thô bạo, éo le, buồn thảm trước khi ngủ vì sau đó co thể bạn sẽ nhập vai suốt đêm dù không có thù lao.
-Ly sữa nóng có pha chút mật ong và nửa trái chuối trước khi đi ngủ là món ăn lý tưởng để chất đạm tryptophan được biến đổi thành serotonin, chất xúc tác của giấc ngủ yên bình, đồng thời với chút chất ngọt và khoáng tố kali cần thiết cho hoạt động của trung khu điều hành giấc ngủ.
-Phối hợp hương liệu pháp (aromatherapy) trong phòng ngủ, phòng tắm để ru ngủ hệ thần kinh bằng mùi thơm của hoa lá.
-Áp dụng các loại dược thảo có công năng thư giãn thần kinh sau những ngày làm việc căng thẳng như Câu Đằng, Linh Chi, Thảo Quyết Minh…
 
Đề phòng con dao hai lưỡi
Thuốc nào đang gây thâm hụt trầm trọng ngân sách của các hãng bảo hiểm y tế ở châu Âu? Thuốc an thần! Nhưng vấn đề lại không chỉ vì phí tổn do hậu quả của thuốc an thần cao tối thiểu gấp ba lần chi phí cho việc dùng thuốc ngủ quanh năm. Điều đáng nói vì ít  ai ngờ là việc lạm dụng thuốc an thần là một trong các lý do dẫn đến tình trạng trầm uất. Cũng không nên quên là tỷ lệ người dùng thuốc ngủ bị nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não cao gấp đôi số nạn nhân không ỷ y vào thuốc gọi là an thần nhưng không mấy khi an toàn!
 
 
Thêm một điểm không kém phần quan trọng: Mất ngủ, trong đa số trường hợp, là hậu quả của một căn bệnh giấu mặt nào đó, như thiếu máu, suy dinh dưỡng, mãn kinh... Chữa bệnh mất ngủ mà không chữa tận gốc thì nắm chắc tiền mất tật mang. Ngủ ngon ai lại không muốn vì đó là một phần không thể thiếu của chất lượng cuộc sống. Nhưng nếu ngủ cho bằng được nhờ tác dụng ru ngủ độc hại của thuốc hóa chất thì nhiều khi thà thức tốt hơn. Đó cũng chính là lý do khiến các thầy thuốc ở CHLB Đức, nơi chắc chắn không thiếu thuốc an thần, đang liên tục cổ động cả người bệnh lẫn thầy thuốc chọn Châm Cứu là giải pháp hàng đầu khi phát hiện tình trạng mất ngủ hơn 10 ngày trong tháng.
 
Quả thật quá đơn giản nếu vớ ngay viên thuốc an thần mỗi lần mất ngủ. Nhưng hậu quả về lâu về dài lại nhiêu khê vô cùng. Trái lại, nhiều khi không quá phức tạp nếu muốn tìm lại những giây phút chỉ còn mình với ta mặc cho cuộc đời ngoài kia sóng gió thế nào.

Tác giả bài viết: BS. LƯƠNG LỄ HOÀNG BV ĐA KHOA HỒNG ĐỨC