Kế thừa, bảo tồn và phát triển Y học cổ truyền

Phó Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Y tế tặng bằng khen cho các đơn vị đã hoàn thành tốt công tác YHCT trong giai đoạn 2003 - 2010

Ngày 5/5/2011, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới tổ chức Hội nghị tổng kết Chính sách quốc gia về Y dược cổ truyền 2003-2010, triển khai kế hoạch hành động của Chính phủ về phát triển Y, Dược cổ truyền Việt Nam đến năm 2020. Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân; Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu; Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên; Chủ tịch Hội Châm cứu Việt Nam Nguyễn Tài Thu chủ trì Hội nghị. Hội nghị còn có sự tham gia của Trung ương Hội Đông y Việt Nam; Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương; Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam; Bệnh viện Y học cổ truyền các tỉnh và một số đơn vị sản xuất kinh doanh dược phẩm.  

Trên cả nước có 58 bệnh viện Y dược cổ truyền (YHCT) công lập, trong đó tuyến Trung ương có 2 bệnh viện (BV), 2 BV thuộc các bộ ngành, 1 BV thuộc khối đào tạo và 53 BV tuyến tỉnh. Sau 8 năm triển khai thực hiện chính sách quốc gia về YHCT thì công tác khám, chữa bệnh bằng YHCT kết hợp với y học hiện đại đã từng bước được nâng cao, cơ sở điều trị bằng YHCT từng bước được hiện đại hóa. 66,7% tỉnh có cán bộ chuyên trách về YHCT; 31,7% số tỉnh có cán bộ bán chuyên trách, chấm dứt tình trạng không có cán bộ theo dõi công tác YHCT như trước đây. Tỷ lệ khám chữa bệnh bằng YHCT tăng lên rõ rệt từ 6,4% (2003) lên 9,1% (2010). Tỷ lệ Trạm Y tế xã có hoạt động khám, chữa bệnh bằng YHCT đạt 79,3% (tăng 37,7% so với năm 2003); tỷ lệ xã có vườn thuốc nam đạt 79,9% so với kế hoạch. Tính đến năm 2010, tỷ lệ bệnh nhân được khám, chữa bệnh bằng y dược học cổ truyền so với tổng số người bệnh chung như sau: tuyến tỉnh 10%, tuyến huyện 11,4%, tuyến xã 25,3%, các kết quả trên đều tăng so với trước năm 2003.

Công tác đào tạo cán bộ YHCT cũng được Đảng, Chính phủ, Bộ Y tế quan tâm đầu tư đúng mức, đã thành lập được Học viện YDHCT Việt Nam với số học sinh được tuyển sinh năm 2003 là 180 sinh viên, đến năm 2008 là 960 sinh viên và tính đến hiện nay cả nước có 11.589 người tham gia hành nghề YDCT tư nhân.

Công tác phát triển dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu cũng ngày càng phát triển. Hiện nay có 1.086 chế phẩm thuốc đông y, thuốc từ dược liệu được lưu hành trên thị trường với giá thuốc luôn ổn định.

Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai, thực hiện công tác YHCT cũng gặp một số khó khăn nhất định. Việc triển khai Chính sách quốc gia về YDHCT ở nhiều địa phương còn chậm, 14 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chưa được UBND tỉnh phê duyệt. Hệ thống quản lý khám, chữa bệnh bằng YHCT còn mỏng, quy mô chưa phù hợp, đặc biệt BV đa khoa quận huyện chỉ tổ chức YHCT lồng ghép trong Khoa Nội hoặc Khoa Phục hồi chức năng do y sỹ YHCT phụ trách, nên hiệu quả hoạt động chưa cao. Việc kết hợp khám chữa bệnh bằng YHCT kết hợp với y học hiện đại trong điều trị chưa tốt, nhất là ở tuyến quận, huyện, xã. Một số nghiên cứu khoa học chưa được ứng dụng và đa số các bài thuốc sưu tầm chỉ được ứng dụng trong diện hẹp ở các cơ sở; công tác phát triển dược liệu còn mang tính tự phát, chất liệu dược liệu chưa được kiểm soát thường xuyên. Hệ thống cung ứng dược liệu và thuốc thành phẩm còn nhỏ lẻ; các cơ sở sản xuất kinh doanh thuốc YHCT chủ yếu là hộ gia đình, sản xuất gia truyền nên việc đầu tư còn hạn chế dẫn đến chất lượng thuốc chưa cao và gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện lộ trình thực hành tốt sản xuất.

Cơ chế chính sách đối với y dược học cổ truyền hiện nay chưa thật sự phù hợp, thường lấy cơ chế quản lý y học hiện đại áp dụng với YHCT nên chưa thực sự chưa phát huy được tiềm năng của YHCT và chưa đưa được YHCT thành chương trình mục tiêu quốc gia trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nêu rõ, mặc dù  nền YHCT trong nước đã có nhiều bước chuyển đáng ghi nhận, nhưng còn nhiều điều phải suy nghĩ. Theo đó, các nhóm chỉ tiêu cơ bản mà Thủ tướng Chính phủ yêu cầu từ năm 2003  đều chưa đạt được. Để thực hiện được các mục tiêu đề ra, cần có cách tuyên truyền, phổ biến thích hợp đối với YHCT. Phó Thủ tướng gợi ý, có thể phát hiện và tuyên truyền về những điển hình xuất sắc trong khám chữa bệnh bằng YHCT trên các phương tiện thông tin đại chúng, từ đó nhân rộng các mô hình khám chữa, điều dưỡng bằng y học cổ truyền thành công, có thương hiệu lâu năm. Bên cạnh đó, việc tăng cường hợp tác quốc tế cũng tạo ra nhiều cơ hội phát triển đối với y dược học cổ truyền Việt Nam.

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã trao Bằng khen và những bó hoa tươi thắm cho các tổ chức, đơn vị đã hoàn thành tốt công tác YHCT trong thời gia qua, đồng thời kêu gọi các tổ chức, đơn vị cần phấn đấu và hoàn thành tốt hơn nữa để công tác YHCT được lan rộng ra cả nước, đáp ứng tốt yêu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trong những năm tới.

Quang cảnh Hội nghị