HỎA ƯƠNG LẶC 火 殃 勒

HỎA ƯƠNG LẶC   火 殃  勒

Euphorbia antiquorum Linn.

Tên Việt Nam: Xương rồng ông, Xương rồng ba cạnh.

Tên khác: Bá vương tiên (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Tên khoa học: Euphorbia antiquorum Linn.

Họ khoa học: Euphorbiceae.

Mô tả: Cây mọng nước, có nhực mủ trắng, có thể cao tới 8m, phân ra cành nhiều, các cành dày màu lục, có 3 cánh, các cánh mỏng. Lá hình bầu dục ngược, tròn ở đỉnh thuôn dần ở gốc, không phân biệt được cuống, rụng rất sớm. Lá kèm biến thánh gai. Cụm ra hoa mọc ở nách lá, có 1-7 tổng bao họp thành ngù, các lá bắc hình vảy, tổng bao hình bán nguyệt không cuống, nằm trên 2 lá bắc phân thùy rộng, các tuyến mật chẻ đôi. Trong tổng bao có nhiều nhị và một nhụy nổi lên ở giữa, mỗi nhị là một hoa đực thoái hóa, và nhụy chính là hoa cái. Chỉ nhị hình thoi, bao phấn hình cầu, có cuống dài, nhẵn, 3 vòi nhụy dính nhau ở gốc, đầu nhụy hình đấu. Quả có 3 mảnh, có vòi nhụy tồn tại. Ra hoa tháng 1-3.

Địa lý: Cây được trồng khắp nơi và mọc hoang trong nước, để làm hàng rào, trồng bằng cảnh.

Phân biệt: Xem: Tiên nhân chưởng [Opuntia dillenii (Ker-Gaw) Haw].

Thu hái, sơ chế: Thu hái quanh năm, cạo bỏ vỏ xanh xắt lát, sao cho tới khi đen vàng, cất dùng.

Phần dùng làm thuốc: Thân cây.

Tính vị: Vị đắng, Tính lạnh, Có độc ít.

Tác dụng: Tiêu sưng, bạt độc, khử thấp nhiệt.

Chủ trị:

+ Trị viêm dạ dày cấp tính, lần dùng 1-6g sắc  uống. Sưng lở tấy, dùng thân giã nát đắp. Lở ngứa ngoài da, lấy mủ bôi bên ngoài.

Chú ý: Cây có độc, dùng nên thận trọng.

Kinh nghiệm trị bệnh của dân gian:

+ Chữa đau răng, sâu răng, mụn nhọt, dùng một khúc dài độ 1-10cm, nướng chín giã nhỏ, lấy nhựa bôi, ngày 2 lần. Tránh dùng nhựa sống bôi nhiều lần sẽ sưng lở. Không được nuốt nước vì sẽ gây tiêu chảy.

+ Thân xương rồng hơ trên lửa, đang còn nóng đắp vào nơi bị thương, đau lưng, chấn thương do ứ tích.