TIÊU CHẢY DO THẤP NHIỆT

(Trích trong ‘ Tử  Siêu Y Thoại ‘ của Nguyễn Tử Siêu  - Việt Nam)

Cháu bé Nguyễn Tán, 1 tuổi, bị ói mửa, tiêu lỏng, miệng khát, nước tiểu đỏ và ít, lúc khóc, lúc nín không nhất định. Lúc đầu một thầy thuốc dùng thuốc tiêu đạo và lợi thủy, uống liền 2 thang, không kết quả. Ông ta lại cắt bài Vị Linh Tán Gia Giảm cho uống. Uống bài thuốc đó, em bé tiêu toàn nước trong mà sắc xanh, không có mùi phân, cháu bé càng bực dọc, khát nước, nôn mửa. Từ lúc bị bệnh đến hôm đó đã qua 5 ngày mà ngày thứ 4, thứù 5 lại nặng hơn trước nhiều, trằn trọc suốt đêm, không lúc nào yên. Bố mẹ cháu mời tôi đến chữa. Qua nhận xét về hình sắc và hỏi người nhà về quá trình bệnh, tôi nhận thấy: Bấy giờ đang mùa nóng nực, hai khí thấp nhiệt đang cùng tranh giành. Trong trường vị của cháu bé vốn có tích nhiệt, lại kết hợp với thức ăn ứ đọng chưa tiêu, vì vậy tiêu ra toàn nước trong mà không có mùi thối, trằn trọc vật vã không yên... lại cho uống bài Vị Linh Tán Gia Giảm làm cho trường vị càng thêm khô ráo, có chút nước nào bài tiết ra hết mà cặn bã thì  vẫn ứ đọng, muốn ra mà không ra được, vì vậy mới quặn ruột mà khóc.

Sau khi nhận xét kỹ, tôi liền dùng phương pháp ‘Thông Nhân Thông Dụng; để công kích khứù trệ: Đại hoàng (tẩm rượu) 4g, Chỉ thực ( sao ) 4g, La bặc tử (sao) 8g, Mạch nha 6g, Hoạt thạch 24g. Sắc 300 ml nước, còn 100ml, chia làm 3 1ần uống, cách 2 giờ uống 1 lần. Sau khi uống lần thứ nhất, cách chừng nửa giờ, cháu bé đánh rắm (trung tiện ) đã có mùi phân. Uống lần thứù 2, cách hơn 1 giờ sau, cháu tiêu ra không phải là nước trong nữa, toàn là những chất lầy nhầy, lẫn cả những chất như thức ăn chưa tiêu. Tiêu  xong, em bé nằm im lìm không  nhúc nhích. Cả nhà hoảng sợ báo với tôi. Tôi nghe nói cũng ngạc nhiên vội đến thăm, thấy cháu nằm thiếp trong lòng mẹ, hơi thở đều đặn, tuy ngủ mà thỉnh thoảng vẫn mút vú, nuốt sữa ừng ực. Bấy giờ tôi mới nhận ra đó không phải là biến chứng mà chỉ là ốm lâu gây ra mệt mỏi thôi. Sau đó một giờ, cháu đái ra một bãi rất dài rồi tỉnh, tôi cho uống thêm một thang Hòa Trung Thanh Nhiệt nữa, hoàn toàn bình phục.