TIÊU CHẢY DO THỬ THẤP

(Trích trong ‘ Thiên Gia Diệu Phương’ của Lý Văn Lượng, Trung Quốc)

Lý X… nam, 30 tuổi. Một hôm bị cảm nắng, bỗng nhiên ói và tiêu chảy, đã đến bệnh viện điều trị, cho  dùng  lầm mấy thang  Đại Hoàng làm  cho chứng ói và ỉa không cầm được, bụng tức, khó chịu. Một ngày đêm ỉa và nôn hơn 60 lần, tinh thần mỏi mệt, hai tay tê dại không cầm được ly nước đưa lên miệng. Mạch Trầm, Tế mà Trì, lưỡi đỏ tía, đầu lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng bẩn như có bột. Sau khi khám, cho dùng bài Thanh Thử Hóa Thấp Thang (Thanh hao tuệ 9g,  Bán hạ 9g , Đạm đậu xị 9g, Bội lan 12g, Nhân trần 12g, Sinh địa tươi 12g, Trần bì 3g, Xuyên liên 3g, Khấu nhân 3g, Thương truật 6g, Quảng mộc hương 6g, Hoắc hương tươi 6g, Hà diệp tươi 1 mảnh). Sắc uống với 9g  Cam Lộ Tiêu Độc Đơn (Hoàng cầm, Liên kiều, Nhân trần, Hoắc hương,  Bạc hà, Bạch khấu, Xạ can, Xương bồ ). Uống hai thang đã cầm ói, giảm hẳn  ỉa chảy, hai tay hết tê, lưỡi chuyển sang mầu hồng, rêu lưỡi tốt hơn. Cho dùng tiếp bài thuốc trên, bỏ vị Trần bì, Thương truật, Đậu xị, Xuyên liên, Tiêu Độc Đơn, Hà diệp, Hoắc hương, Sinh địa, thêm Sơn chi 9g, Thạch xương bồ 9g, Hậu phác 3g, Lục Nhất Tán (Hoạt thạch, Cam thảo ). Uống tiếp 4 thang thì bệnh khỏi.

Tiêu chảy vào mùa hè, phần nhiều do thử thấp phục áp, không tống ra ngoài được. Phép chữa: chỉ cần thanh thử hỏa thấp là có thể dựa vào thế mà lợi đạo. Các vị thuốc có tính khổ hàn (đắng lạnh ) chẳng  những không  có tác dụng gì, mà còn  làm  cho  thử thấp bế tắc ở bên trong, đặc biệt lại càng làm cho trên ói dưới ỉa nhiều hơn. Trường hợp này, dùng  bài thuốc  chú trọng táo lợi thấp tà, giúp cho  phương hương hóa trọc làm  cho  thử được thanh, thấp bị hóa đi, tự nhiên sẽ khỏi ói, ỉa.