TIÊU CHẢY LÂU NGÀY

(Trích trong “Y Quyền Sơ Biên” của Vương Tam Tôn, Trung Quốc)

            Đồng Thiên Lập, 12 tuổi, bị tiêu chảy đã lâu ngày không khỏi, nhưng mạch lại Phù, vì vậy, nếu căn cứ trên mạch thì không có lý gì dùng phép ôn bổ được. Tôi liền dùng Lục Vị Địa Hoàng Thang (Thục địa 16g , Hoài sơn 8g , Phục linh 6g , Đan bì 6g , Trạch tả 6g ). Uống liên tục 4 thang thì khỏi. Đó là vì tiêu chảy lâu ngày, chân âm bị tổn thương mà trẻ nhỏ lại bẩm sinh là thuần dương nên không cần dùng đến Quế chi, Phụ tử (tức là bài Bát vị) mà cũng vẫn có công hiệu".

     Nhận xét : Dùng Bát Vị Địa Hoàng Thang (Lục vị cộng thêm Quế, Phụ tử) để trị chứng tiêu chảy lâu ngày không khỏi, đã được người xưa nói và dùng. Có thể biện chứng là tiêu chảy lâu ngày chắc chắn sẽ làm vong âm (mất nước, mất tân dịch) và trong thuốc bổ âm (bài Lục vị), thêm Quế, Phụ tử (bài Bát vị) là để bổ hỏa trong thủy, giúp hỏa có đủ sức mà sinh thổ. Ngoài ra, vị Phục linh, Trạch tả có tác dụng lợi tiểu; Phục linh hợp với Hoài sơn lại bổ Tỳ; Sơn thù vị chua, có tác dụng thu liễm, để trị tiêu chảy, nhưng nó lại có tính ấm, hợp với Đan bì và Địa hoàng là thuốc có vị ngọt mà lạnh, làm thành thuốc bổ tỳ âm rất hay.

   Thực tế lâm sàng mà dùng bài Lục Vị Địa Hoàng Thang để chữa chứng tiêu chảy, chưa thấy ai đề cập đến.