Cao xương ngựa - Vị thuốc mạnh gân xương

Xương ngựa (thường là ngựa bạch) được dùng từ lâu trong y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian với tên thuốc là Mã cốt, có vị ngọt, tính mát, có tác dụng bổ dưỡng, ích khí, mạnh gân xương, cầm máu, điều hòa kinh nguyệt.

Mô xương người

Cách chế biến

Lấy Xương ngựa đun sôi với nước trong 30 phút, rồi róc hết thịt, gân và mỡ còn dính ở xương, rửa thật sạch. Phơi xương cho trắng và hết tanh trong nắng to hoặc sấy ở nhiệt độ 50 – 600C cho khô. Đập vỡ xương và nạo sạch tủy, rồi ngâm với nước gừng (5 lít rượu 40 độ và 1kg Gừng tươi cho 50kg Xương) trong 1 - 2 giờ. Cho Xương vào thùng nhôm, nấu với nước liên tục trong 24 giờ (luôn giữ nước ngập xương). Lấy nước chiết lần thứ nhất lọc, cô riêng. Tiếp tục nấu để được hai nước chiết nữa. Dồn các nước chiết lại, cô nhỏ lửa và đánh đều đến khi được cao đặc. Đổ cao vào khay đã bôi dầu lạc hoặc mỡ lợn. Để nguội, cắt thành bánh, gói giấy nilông, để ở nơi khô và mát. Thông thường từ một bộ xương ngựa có thể nấu được 5 - 6 kg cao đặc.

Có thể tận dụng xương ngựa đã nấu cao để bào chế thành bột Xương theo cách làm sau: Bã xương đem rửa sạch, phơi khô, nung ở lò than đang cháy đỏ trong 15 phút. Xương nung xong trở nên nhẹ, xốp, trắng muốt như thạch cao, dễ vỡ. Cho Xương đã nung vào máy xay hoặc cối giã rồi rây thành bột mịn. Đổ bột này vào nước sạch với tỷ lệ 1kg bột xương với 3 lít nước. Đun sôi trong một giờ. Để nguội, gạn lấy bột đem phơi hoặc sấy khô. Rây lại cho bột thật mịn. Đóng gói kín, tránh ẩm.

Công dụng

Cao Xương ngựa rất giàu muối canxi, là nguồn bổ sung chất vôi cho cơ thể; chất keratin cùng với gelatin khi thủy phân cho nhiều axit amin cần thiết giúp duy trì và phát triển tế bào. Do đó, dược liệu được dùng chữa cơ thể suy nhược ở người mới ốm dậy, người cao tuổi, phụ nữ sau khi sinh, trẻ em còi xương, xanh xao, biếng ăn. Cao còn chữa loãng xương, đau nhức gân xương, kinh nguyệt không đều, táo bón, viêm tá tràng, tiêu chảy, kiết lỵ.

Cách dùng

Liều dùng hằng ngày: 5 - 10g cao (cho người lớn), 3 - 5g (cho trẻ em tùy tuổi). Dạng dùng thông thường là thái cao thành miếng ăn trực tiếp hoặc trộn với cháo nóng mà ăn.

Có thể trộn cao với Mật ong (1 thìa) hấp cách thủy hoặc ngâm cao (100g) trong một lít rượu 40độ để càng lâu càng tốt, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần một chén nhỏ. Không dùng rượu Cao ngựa cho trẻ em.

Bột bã Xương ngựa cũng là thuốc bổ, mạnh gân xương và chữa được bệnh đau dạ dày thừa vị toan và tiêu chảy.

Lưu ý: Khi dùng, kiêng các chất tanh như tôm, cua, cá; chất cay (tỏi, ớt, hạt tiêu); nước chè đặc, đậu xanh, rau muống, măng.