BÀN LONG TIỂN 盤 龍 箭

BÀN LONG TIỂN   盤  龍 箭

Spiranthes sinensis (pers) Ames.

Tên Việt Nam: Sâm cuốn chiếu, Bàn long sâm.

Tên Hán Việt khác: Thụ thảo, Mễ dương sâm, Mã nha thất, Bàn long sâm (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Tên khoa học: Spiranthes sinensis (pers) Ames = Spiranthes australisLindl.

Họ khoa học: Orchidaceae.

Mô tả: Cỏ sống lâu năm địa sinh, cao 20-35cm. Rễ hình trụ, nạc. Lá mọc tập trung ở gốc, hình mũi mác hẹp, dài 6-8cm, rộng 4-6mm, dài ngắn không đều dài nhất có thể 15cm. Cụm hoa ở ngọn thành bông xoắn ốc dài 7-15cm, hoa nhỏ màu hồng nhạt, mọc về cùng một bên trên một đường xoắn ốc. Quả hơi hình trứng có lông mịn. Ra hoa kết quả vào mùa hạ.

Địa lý: Mọc dại trên các bãi cỏ ở Hà Nội, Nghệ An hoặc ở ven đường, nơi khô có nhiều ánh sáng hoặc mọc hoang khắp đồng cỏ miền núi nước ta.

Phần dùng làm thuốc: Dùng rễ hoặc toàn cây.

Thu hái, sơ chế: Đào rễ vào mùa thu, Thu hái toàn cây và mùa xuân. Rửa sạch phơi khô cất dùng hay dùng tươi.

Tính vị: Vị đắng cay tính bình (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Tác dụng : Thanh nhiệt, lương huyết, tiêu viêm chỉ thống, cầm máu (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Chủ trị:

+ Trị ho ra máu, viêm amidal, viêm họng, đinh nhọc, rắn độc cắn, bỏng nóng, suy nhược thần kinh (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Liều dùng: Uống trong mỗi lần 9-15g sắc uống, dùng ngoài da, giã tươi đắp nơi đau.

Đơn thuốc kinh nghiệm :

+ Trị viêm amidal, viêm họng: Dùng toàn thân cây khô 9-15g, hoặc tươi 30g sắc uống (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

+ Trị rắn cắn: Dùng rễ tươi 1 củ, Tử hoa địa đinh lượng vừa phải, giã nát đắp lên nơi đau (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

+ Trị bỏng nóng: Bàn long tiển 30g, Khâu dẫn 5 con, Đường cát ngọt một ít. Giã nát đắp lên nơi bỏng ngày thay 1 lần (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).