Điều trị bệnh Phong thấp

Nữ giới thường mắc bệnh này nhiều gấp 2 lần nam giới. Bệnh lâu ngày nếu không chữa trị kịp thời, bệnh chuyển nặng gây ra những di chứng trầm trọng gây khó khăn cho việc điều trị sau này. Đâylà bệnh toàn thân gây tổn thương ở nhiều cơ quan, đặc biệt là ở khớp xương, tim, hệ thần kinh, da, tổ chức dưới da. Bệnh thường gây đau đớn, nhất là khi thay đổi thời tiết, mùa mưa bão, ẩm thấp.

Bệnh thường có những đợt cấp tính, tái phát, và các giai đoạn ổn định, nên tùy theo từng giai đoạn diễn biến của bệnh có tổn thương chính nằm ở cơ quan nào, tiến triển đến giai đoạn nào mà có những chẩn đoán, điều trị, tiên lượng khác nhau.

Nguyên nhân theo YHHĐ: Bệnh phong thấp không phải thuộc một chứng bệnh mà  là  nhiều chứng bệnh khác nhau, liên quan chủ yếu đến hệ vận động,thần kinh ngoại biên và tuần hoàn ngoại biên như : Nếu là thấp khớp cấp (thấp tim) thì nguyên nhân là do các ổ vi khuẩn loại liên cầu trùng tan huyết nhóm A cư trú ở tai, mũi, họng gây nên dị ứng nội sinh hay các nguyên nhân khác như viêm khớp dị ứng, viêm khớp tự miễn, viêm đa khớp dạng thấp v.v..

Pháp điều trị YHHĐ: Tùy nguyên nhân mà dùng thuốc điều trị khác nhau ví dụ:

+ Thấp khớp cấp thì dùng kháng sinh kết hợp với thuốc giảm đau chống viêm như Penicillin kết hợp với Aspirin với thuốc trợ tim V.v..

+ Nếu do trường hợp viêm đa khớp khác thì dùng corticoid kết hợp với giảm đau chống viêm V.v..

Nguyên nhân theo YHCT: Bệnh do tà khí độc gây ra như phong, thấp, hàn hoặc phong, thấp, nhiệt . . .

Pháp điều trị: Tùy theo nguyên nhân mà ra pháp điều trị ví dụ:

+ Thể phong hàn thấp : Tán hàn, khu phong trừ thấp, hành khí hoạt huyết.

+ Thể phong tê thấp : Hành khí hoạt huyết, khu phong trừ thấp.

+ Thể phong thấp : Khu phong, trừ thấp, hoạt huyết hành khí, tán hàn.

+ Thể thấp nhiệt : Thanh nhiệt giải độc, khu phong, hoạt huyết, lợi niệu trừ thấp.

+ Thể phong thấp do can thận âm hư : Bổ can thận, khu phong, trừ thấp, tán hàn, hành khí hoạt huyết.

Xin giới thiệu một số thể bệnh và điều trị phong thấp theo Y học cổ truyền:

I. Thể phong hàn thấp

Triệu chứng: Đau ở một khớp hoặc nhiều khớp, đau cố định, không chạy như phong thấp. Càng lạnh càng đau. Đau nhiều về đêm. Các khớp khó co duỗi. Chân tay lạnh, da lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch khẩn, đại tiện thường lỏng.

Bài 1:

Cách dùng: Đổ xâm sấp nước sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần / thang.

Bài 2:

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần / thang.

II. Thể phong tê thấp

Triệu chứng: Đau nhức nặng nề, da thịt tê bì, đi lại chậm chạp khó khăn, đau dai dẳng, nhận biết cảm giác bị giảm. Nếu bệnh nặng có thể bị tê liệt một bên cơ thể. Trường hợp này mạch nhu hoãn.

Bài 1:

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần / một thang.

Bài 2:Bài thuốc chườm

Ngải diệp và lá cúc tần, mỗi thứ một nắm sao rượu, khi còn đang nóng chườm vào nơi đau.

Công dụng:giảm đau, chống viêm, thông kinh hoạt lạc, phục hồi chức năng sinh lý cho xương khớp.

III. Thể phong thấp

 Triệu chứng:Các khớp và thân thể đau nhức, đau thường chạy từ khớp này sang khớp kia, các khớp khó cử động, cơ thể phát sốt, toàn thân mệt mỏi, thích nằm, mạch phù.

Bài 1:

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần / thang.

Bài 2:

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần/thang.

IV. Thể thấp nhiệt

Triệu chứng:Các khớp sưng, nóng, đỏ, đau (hay xuất hiện đối sứng), cự án ngày nhẹ đêm nặng, co duỗi cử động khó khăn, sốt, ra mồ hôi, sợ gió, rêu lưỡi vàng mỏng, chất lưỡi đỏ nước tiểu vàng, mạch hoạt sác.

Phương thuốc:

Bài 1:

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần/thang.

Bài 2:Quế chi thược dược tri mẫu thang gia giảm:

* Nếu các khớp sưng đau kéo dài, sốt nhẹ, nhiều mồ hôi, miệng khô, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác. YHCT gọi là thấp nhiệt thương âm :

Pháp điều trị:Bổ âm thanh nhiệt, khu phong trừ thấp. Có thể dùng bài 2, bỏ quế chi, thêm các thuốc dưỡng âm thanh nhiệt như Sinh địa, Huyền sâm. Địa cốt bì, Sa sâm, Miết giáp, Thạch hộc...

* Nếu các khớp có biến dạng, teo cơ, dính cứng khớp, Đàm ứ ở kinh lạc.

Pháp điều trị:Nếu còn sưng đau các khớp: Khu phong, thanh nhiệt trừ thấp thêm các thuốc trừ đàm.

Bài thuốc:Quế chi thược dược tri mẫu thang gia giảm:

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần/thang.

V. Thể phong tê thấp do Can Thận hư

Triệu chứng:Triệu chứng tương tự như thể Phong, Hàn, Thấp nhưng thiên về hàn tý kèm thêm triệu chứng về can thận hư như đau lưng, ù tai, ngủ ít, nước tiểu trong, lưng gối mỏi đau, tiểu tiện đêm nhiều lần, mạch trầm tế, đau nhức mỏi các khớp đau di chuyển. Đau nhiều về đêm. Các khớp khó co duỗi. Chân tay lạnh, da lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch khẩn, đại tiện thường lỏng.

Phương thuốc:Độc hoạt tang ký sinh gia giảm.

Gia thêm thuốc bổ thận dương như Tục đoạn, Thỏ ty tử, Ba kích, Đỗ trọng, Bổ cốt chỉ, Cáp giới ( tắc kè)

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần/thang.

* Bài thuốc dân gian điều trị phong thấp

Bài 1:Phương thuốc

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần/thang.

Bài 2:Phương thuốc

Cách dùng:Đổ xâm sấp nước, sắc đặc đun nhỏ lửa còn 1 bát, uống ngày 2 lần/thang.

* Tùy theo chứng bệnh có thể gia giảm:Mang thai: bỏ mộc thông, hạt mã đề và ô dược. Tức ngực, đầy hơi: tăng ô dược lên 32 g. Đại tiện táo: tăng chi tử lên 12 g. Tiểu tiện ít, nước vàng: tăng hạt mã đề 32 g và mộc thông 32 g. Tay chân phù thũng: tăng mộc thông 32 g, mộc hương 12 g, hạt mã đề 12 g. Chân tay tê bì, giá lạnh: tăng Thương truật 32 g, huyết giác 10 g. Nóng sốt, khát nước: thêm cát cánh 12 g. Thấp nhiệt, ngứa lở: thêm kim ngân hoa 20 g, liên kiều 12 g, cát căn 8 g, bỏ vị huyết giác. Tim yếu, khó ngủ: thêm táo nhân sao đen 12 g, phục thần 12 g, cát căn 4 g, bớt huyết giác 4 g.