Tác dụng giảm đau không chỉ cấp thời mà kéo dài không thua hiệu quả của thuốc giảm đau loại mạnh. Người sử dụng thiền thay thuốc không bị cồn cào bao tử, không buồn ngủ, nếu so sánh với phản ứng thông thường của thuốc giảm đau. Người đau đầu mãn tính có thể giảm hơn phân nửa lượng thuốc sau 4 tuần tập thiền. Bớt được thuốc đồng nghĩa với giảm phản ứng phụ và tiền thuốc....


Bác sĩ Lương Lễ Hoàng.
 
         “Hội chứng đau đầu vì thiếu thuốc giảm đau”
        Nếu trước đây vài thập niên thầy thuốc còn gặp khó khăn khi tìm thuốc giảm đau thì nay đã là chuyện ngày xưa. Người tiêu dùng hiện nay cũng đang bối rối vì không biết chọn món nào trước quá nhiều loại thuốc đang được quảng cáo ngọt hơn đường… hóa học! Điểm đáng nói là số người dùng thuốc giảm đau hơn 10 ngày trong tháng nhưng chưa được thông tin về hậu quả của tình trạng lệ thuộc thuốc đến độ thầy thuốc đặt tên là “hội chứng đau đầu vì thiếu thuốc giảm đau”, về mối liên hệ hết đường chối cãi giữa việc lạm dụng thuốc giảm đau và bệnh trầm uất, về phản ứng phụ của thuốc… vẫn là thiểu số!
        Đó là lý do tại sao y sĩ đoàn ở CHLB Đức, nơi được xem như lò sản xuất thuốc hóa chất tổng hợp, đã liên tục cổ động cho biện pháp không dùng thuốc khi cần giảm đau. Đó cũng là lý do tại sao nhiều thầy thuốc bên Đức đang ưu tiên áp dụng châm cứu để điều trị đau thần kinh tọa, viêm khớp, chấn thương phần mềm, viêm thần kinh ngoại biên…, thay vì hở chút là cho ngay thuốc đặc hiệu. Họ phải quyết định như thế không chỉ vì hiệu quả của liệu pháp mà vì “khách hàng” muốn như thế, vì 70% bệnh nhân tại Đức yêu cầu được điều trị bằng phương pháp an toàn, càng ít phản ứng phụ càng tốt. Ở nước mình hình như ngược lại! Không chỉ thầy thuốc mà ngay cả nhiều bệnh nhân cũng muốn đánh mau đánh mạnh bất kể lợi hại về lâu về dài.
         “Thuốc đặc hiệu” thiền định
        Cũng vì phản ứng phụ của thuốc hóa chất mà thầy thuốc ở Hoa Kỳ, nơi cũng không thiếu thuốc đặc hiệu, gần đây đã khuyến khích người bệnh chủ động học thiền để tiếp tay thầy thuốc. Vì như đã nêu ở trên, nghiên cứu ở đại học North Carolina đã chứng minh là cơn đau giảm thấy rõ sau 3 ngày ngồi thiền, mỗi ngày một lần không hơn 20 phút.
        Các thầy thuốc ở châu Âu cũng đã mạnh dạn áp dụng phương pháp ngồi thiền trong nhiều trung tâm điều trị phục hồi bệnh tim mạch, cho bệnh nhân hậu ung thư cũng như trong các mô hình chống stress. Tác dụng hạ huyết áp khi gặp cảnh dầu sôi lửa bỏng đã được chứng minh rõ ràng. Các nhà nghiên cứu ở Mỹ đi xa hơn nữa khi chứng minh kháng thể chống viêm gan, chống ung thư… được tổng hợp 3 – 4 lần nhiều hơn bình thường ở người tập thiền vài tuần. Xứ sở mặt trời mọc Nhật Bản ắt hẳn có lý do chính đáng khi quy định tài xế lái xe đường dài phải thiền trước khi khởi hành vì qua đó sẽ có phản xạ tinh tế hơn sau ít phút quên đời là bể khổ. Các chuyên gia về thể dục thể thao ở đại học Cologne (Đức) cũng đã đưa thiền vào chương trình tập huấn cho vận động viên chuyên nghiệp, bởi lý do: kết quả thi đấu ở nhóm thiền định hơn xa nhóm đối chứng chỉ dựa vào kỹ thuật.
         Chất nội sinh endorphin
        Nếu nghĩ thiền sở dĩ có tác dụng là do niềm tin hay tương tự như một loại giả dược (placebo) thì sai. Kết quả nghiên cứu với phương pháp nhiệt đồ (thermogram) để qua đó đánh giá thay đổi trên toàn thân của người ngồi thiền cho thấy phương pháp này hoàn toàn có cơ sở khoa học. Chuyên gia về thiền, Ulrich Ott, đã đánh tan mọi nghi ngờ với ấn phẩm bán chạy trong nhóm top ten ở Đức “Meditation fuer skeptiker” (Thiền cho người không tin) với dẫn chứng khách quan về thay đổi trên vỏ não sau khi thiền, qua đó không chỉ dẫn truyền thần kinh được hoàn chỉnh mà ngay cả hàm lượng dưỡng khí trong tế bào vùng chất xám cũng được cải thiện. Dù ai bán tín bán nghi cách mấy cũng phải công nhận là chức năng tư duy, đặc biệt là óc phán đoán và trí nhớ, được cải thiện thấy rõ sau 5 – 10 ngày tập thiền.
        Không có gì khó hiểu về tác dụng của thiền từ khi các nhà nghiên cứu phát hiện chất nội sinh endorphin của tuyến yên được phóng thích có thể gấp 10 lần bình thường sau khi ngồi thiền. Có đủ chất này thì gia chủ chịu đau giỏi hơn, ngủ yên hơn và nhất là thức dậy với cảm giác lạc quan yêu đời, yêu người. Làm gì có thuốc đặc hiệu nào vừa giảm đau vừa tăng sức kháng bệnh như endorphin? Đã vậy dùng thiền chữa bệnh nào mất tiền mua!
        GS. Ernst ở đại học Exeter đã mạnh dạn cổ động cho biện pháp thiền định như là “thuốc đặc hiệu” cho các nhóm đối tượng sau: lo sợ triền miên; huyết áp dao động thất thường; mất ngủ sau chấn động tâm lý hay khi mấp mé tuổi về hưu; lệ thuộc thuốc giảm đau…