GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG CỦA 3 LOẠI HẠT ĐẬU ĐEN -ĐẬU ĐỎ -ĐẬU XANH
Trong thực phẩm hằng ngày, có nhiều loại hạt đậu vứa có tác dụng dinh dưỡng, vừa có tác dụng làm thuốc. Lần nầy chúng tôi đề cập đến 3 loại hạt đậu mà thông thường nhân dân hay sử dụng sau đây:
1.Đậu đen:
Đậu đen còn có tên gọi là ô đậu, hắc đại đậu…thường được dân gian sử dụng như một loại thức ăn ngon, bổ, rẻ, dưới nhiều dạng chế biến đơn giản như chè, kem, cháo, bánh tét, xôi, nhân bánh in, bánh trung thu, các loại bánh ngọt, bột dinh dưỡng cho trẻ, làm giá, hoặc hầm chung trong các món súp đuôi bò, đuôi heo…Ngoài ra đậu đen còn được chế biến ở dạng tương hoặc dạng đậu sị và món này đặc biệt cho người Trung hoa thường dùng để ăn với cháo trắng mỗi buổi sáng.
Theo YHCT đậu đen tính hơi ôn (ấm), vị ngọt, qui kinh Thận, có tác dụng trừ thấp giải độc, bổ thận, bổ huyết, bồi bổ cơ thể. Nhiều sách cổ viết rằng ăn đậu đen chữa được chứng thủy thũng, tê thấp, bổ thận, giải độc cơ thể, phụ nữ dùng lâu ngày thì làm đẹp dung nhan.
Theo tài liệu trong đậu đen có chứa nhiều sinh tố A, B, C, PP, protid, glucid, lipid, muối khoáng. Hàm lượng acid amin cần thiết trong đậu đen rất cao gồm: lysin, methionin, tryptophan,
phenylalanin, alanin, valin, leucin...do đó đậu đen được xem như một loại thuốc bổ. Ngoài ra, còn một nhóm chất rất quan trọng tạo màu sắc đỏ tím cho lớp vỏ ngoài của đậu đen được gọi là anthocyanidin, đây là nhóm chất có tác dụng kháng oxy hóa tế bào rất cao, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, đề kháng ung thư, kéo dài tuổi thọ, chống lão hóa tế bào, vì vậy đậu đen dùng tốt cho người già, trẻ em và phụ nữ, nam giới sử dụng sẽ tăng cường chức năng của thận, bổ tinh, ích huyết, chữa liệt dương, tai ù, huyết áp cao.
Đậu đen rất bổ, tuy nhiên chỉ thích hợp cho người ở thể nhiệt (Người gầy, có cảm giác nóng nực trong người, lòng bàn tay chân nóng, tiểu nóng, ít), còn đối với người thể hàn (Người lạnh, hay sợ lạnh, tay chân hay lạnh..) thì khi chế biến nên thêm vài lát gừng.
2.Đậu đỏ:
Theo YHCT, đậu đỏ có vị ngọt chua , tính bình, không độc. Đậu đỏ trị được các chứng mụn lỡ, nôn mữa, đau buốt cơ thể, giải nhiệt, tiêu độc.
Đậu đỏ vừa giàu chất dinh dưỡng (đường, đạm, chất xơ, chất béo, chất khoáng như: canxi, phốt pho, sắt, axit nicotinic, vitamin B1, B2…), vừa là loại thực phẩm bổ máu. Thành phần của đậu đỏ giàu vitamin B, một lượng lớn tinh chất kiềm thạch nên còn có khả năng giải độc cao, kích thích nhu động ruột, nhờ đó loại bỏ được các chất cặn bã bám ở thành ruột, giảm đáng kể lượng chất béo trong cơ thể.
Đậu đỏ chữa suy nhược cơ thể
Mỗi khi cơ thể mệt mỏi, uống ngay một ly nước đậu đỏ, sẽ làm cho cơ thể sảng khoái.
Khi làm việc nhiều, cảm thấy cơ thể và trí óc nặng nề, bạn nên ăn một chén canh đậu đỏ mặn để giảm mất cảm giác này. Những người bị bệnh khó đại tiểu tiện hay thận yếu cũng nên ăn món ăn này vì món canh đậu đỏ lợi tiểu.
Đậu đỏ còn tốt cho phụ nữ mang thai
Các bà mẹ đang mang thai thường xuyên ăn đậu đỏ, giúp có nhiều sữa hơn và hormone trong cơ thể cũng được cân bằng hơn . Đậu đỏ có nhiều tác dụng cho sức khoẻ cho chúng ta.
Kết hợp đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, mỗi thứ 300 g nấu chung với cam thảo, ăn cả bã lẫn nước trong vòng 7 ngày, dùng phòng các chứng bệnh mùa hè.
Cách chế biến:
Có thể dùng đậu đỏ riêng lẽ một mình hoặc kết hợp đậu đỏ với các chất tinh bột khác để chế biến thành món ăn bổ dưỡng như xôi đậu đỏ, cháo đậu đỏ, chè đậu đỏ, bánh đậu đỏ…. Khi chế biến đậu đỏ với quá nhiều đường trắng, hiệu quả kích thích tiêu hoá của đậu đỏ (khả năng hấp thụ vitamin B1) giảm đi một nửa. Hơn nữa sự kết hợp này còn làm tăng chất béo, gây táo bón và làm các chất độc bị tích trữ lại khiến da trở nên xấu. Do đó, chú ý giảm lượng đường khi chế biến với đậu đỏ, ta có thể thay thế bằng mật ong hay đường mật thì hiệu quả kích thích tiêu hoá của đậu đỏ sẽ tăng lên gấp nhiều lần.
Cháo đậu đỏ giúp tiêu phù, lợi tiểu tiện.
Người ta thường dùng 1 nắm đậu đen và 1 nắm đậu đỏ: Sắc lấy nước uống, giúp giải nhiệt trong mùa hè.
3.Đậu xanh:
Theo Đông y, đậu xanh có vị ngọt, mát, hơi tanh, có tác dụng giải nhiệt, lợi tiểu. Đậu xanh được tiêu thụ dưới hình thức: giá, nấu cháo, nấu chè.
Giá đậu xanh cung cấp vitamine C và E. Giá đỗ còn giúp chữa khàn tiếng đối với bệnh nhân làm những nghề phải nói nhiều như giảng dạy, ca sĩ…
Giá đỗ xào với hẹ, thịt
Cháo đậu xanh: Đay là món ăn giải nhiệt cho mùa hè. Có thể dùng cháo đậu xanh với đường hoặc muối.
Chè đậu xanh nguyên võ nấu với táo đỏ, bạch quả, đường phèn vừa ăn, giúp làm mát cơ thể.