TỲ TẠNG

Loại

TỲ DƯƠNG HƯ

TỲ KHÍ HƯ

TỲ THẤP

Chứng

Ăn  kém, người mệt mỏi, hơi thở ngắn, không muốn hoạt động, tiêu chảy, bụng đau âm ỉ, thích chườm nóng, chân tay mát lạnh, lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng, mạch Trầm Trì.

Gặp trong các bệnh:

Thần kinh suy nhược, Cơ thể suy nhược, Dạ dầy tá tràng viêm loét, Đại tràng viêm mạn...

Mệt mỏi, hơi thở ngắn, ăn uống kém, không muốn hoạt động, sắc mặt vàng  úa hoặc  nhạt, bụng đầy, ăn vào đầy hơn, tiêu lỏng, ợ hơi .

+ Tỳ Hư Hạ Hãm:

Tiêu chảy kéo dài, trực tràng sa, tử cung sa, dạ dầy sa...

+ Tỳ Hư Không Nhiếp Huyết: Tiêu ra máu, rong kinh, băng lậu.

Chất lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng, mạch Hư Nhược.

Thường gặp trong các bệnh: Tiêu hóa bị rối loạn, Dạ dầy sa, Tử cung sa, Trực tràng sa, Tủy suy, Rong kinh cơ năng... 

Ăn ít, bụng đầy, muốn ói, ói, cơ thể và chân tay nặng, mệt mỏi, phù, tiêu chảy, đái hạ, rêu lưỡi dầy, mạch Hoãn.

Thường gặp trong các bệnh Tiêu chảy, Phù do Thận, Phù do dị ứng, Bạch đái cơ năng.

Điều Trị

Ôn   Tỳ.

Bổ trung, ích khí.

Kiện Tỳ, trừ thấp.

Phương Dược

. Lý Trung Thang [2]

. Phụ Tử Lý Trung Thang [4]

Bổ Trung Ích Khí Thang [1]

Tứ Quân Tử Thang [5] hợp với

Ngũ Bì Ẩm  [3].

Châm Cứu

Tỳ du (Bq 20),

Quan nguyên (Nh 4),

Thận du (Bq 23).

(đều cứu).

Tỳ du (Bq 20), Túc tam lý (Vi 36), Khí hải (Nh 6), Quan nguyên (Nh 4), Trung quản (Nh 12).

Tỳ du (Bq 20),

Âm lăng tuyền

(Ty 9), Túc tam lý (Vi 36).

Thuốc BỔ

Thuốc TẢ

Thuốc HÀN

Thuốc Ôn

Thuốc DẪN KINH

KIÊNG KỴ

* BỔ Nhiều:

Bạch truật,

Hoàng kỳ,

Hoàng tinh,

Nhân sâm.

* Bổ Ít:

Biển đậu,

Chích thảo,

Đại táo,

Hoài sơn,

Khiếm thực,

Sài hồ (sao),

Thăng ma (sao), Trần bì, Tửu thược, Ý dĩ nhân.

+ Tả Nhiều

Chỉ thực,

Lai phục tử.

+ Tả Ít:

Bạch chỉ,

Binh lang,

Chỉ xác,

Đại phúc bì,

Đình lịch,

Hậu phác,

Kê nội kim,

Mạch nha,

Phòng  phong, Sơn tra, Sử quân tử,

Thanh bì,

Thần khúc. 

* Hàn Nhiều:

Đại hoàng, 

Hoàng cầm,

Hoàng liên,

Liên kiều,

Mang tiêu,

Qua lâu sương.

* Hàn Ít:

Dưa hấu,

Đậu xanh,

Hàn thủy thạch,  Hoàng bá, Huyền minh phấn,  Khổ trà, Kim ngân  hoa, Sơn chi, Thạch cao, Tri mẫu.

+ Ôn Nhiều

Ba đậu, Can khương, Đinh hương,   Hồ tiêu,

Ngô thù, Nhục đậu khấu, Phụ tử,  Quan quế, Thảo quả, Thương truật.

+ Ôn Ít:

Hoắc hương,

Ích trí nhân, Mộc hương, Ô dược,

Ổi khương, Sa nhân, Xuyên khung.     

Bạch thược,

Thăng ma (tẩm rượu).

* Nên Ăn:

Gạo tẻ, Thịt bò.

* Kiêng:

Thức ăn  có    vị ngọt và chu