ĐƯỜNG LANG 螳 螂
Tenodera aridifolia Stoll.
Tên Việt Nam: Con Bọ Ngựa, Ngựa Nhà Trời.
Tên khác: Đường nương, Đao nương (Bản Thảo Cương Mục), Cự phủ (Thuyết Văn), Bất quá (Nhĩ Nhã), Thực quăng (Biệt Lục) Dã hồ tỵ thế (Tây Dương Tạp Trở), Cửu dương thất (Dương Hùng Phương Ngôn), Thiên mã, Thiên lâu (Hòa Hán Dược Khảo), Thạch lang (Tục Danh), Thường lang, Phu thường, Đao nương (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
Tên khoa học: Tenodera aridifolia Stoll (Mantis Religiosa).
Họ khoa học: Mantidae.
Mô tả: Loại sâu bọ cổ, có từ kỷ Cacbon. Cơ thể có kích thước 20-100mm. Hình dạng dài và dẹt. Đầu hình tam giác, hoạt động linh hoạt. Mắt kép lồi có 2 mắt đơn. Râu hình sợi chỉ. Miệng kiểu nghiền. khỏe, ăn thịt. Ngực trước dài, cử động được. Chân trước kiểu chân bắt mồi. Cánh trước đầy xếp bằng trên lưng, cánh sau hình quạt. Bụng có 10 đốt. Trứng đẻ thành ổ, dính vào cành cây.
Bọ ngựa rất háu ăn, là loài tham gia tiêu diệt nhiều sâu bọ có hại, nhưng nuôi Ong cũng cần đề phòng bọ ngựa. Ngược với Gián chỉ thích ẩn nấu nơi tăm tối, Bọ ngựa lại thích hoạt động nơi sáng ấm, ẩn náu rình mồi.
Địa lý: Thường hay gặp ở các lá cây, cành cây, hay xuất hiện vào mùa hè.
Phân biệt: Có rất nhiều giống, phổ biến có các giống Empusa hierodula, Paratennodera ‘Cự phủ’ chỉ con Hirodulabibabilla Serv, ‘Thực quăng’ chỉ con Pseudornantis maculata Thunb ‘Thiên ma’ chỉ con Tenodera capitta Sauss.
- Con Bọ ngựa còn có tổ gọi là Tang phiêu tiêu (Xem: Tang phiêu tiêu).
Thu bắt: Thường hay thu bắt vào tháng 3 tháng nông lịch.
Phần dùng làm thuốc: Toàn con.
Bào chế: Khi bắt được đem phơi khô để dùng, thường thường dùng nó tán ra bột.
Tính vị: Vị mặn, tính hàn.
Chủ trị: Trị kinh phong, trẻ nhỏ co giật, Tên đạn bắn vào da thịt, dùng nó giã nát đắp vào thì nhả ra.
Liều dùng: 1-3 con.
Kiêng kỵ: Xem: Tang phiêu tiêu.
Đơn thuốc kinh nghiệm:
+ Động kinh co giật, dùng ‘Trung Phân Tán’ 8g, Đường lang 1 con, Tích dịch 1 con, Ngô công (loại chân đỏ) 1 con, mỗi thứ bổ làm đôi, tán bột, bên trái theo bên trái, bên phải theo bên phải. Khi dùng thì đàn ông dùng bên trái, đàn bà dùng bên phải, mỗi lần lấy nửa muỗng cà phê thổi vào mũi (Phổ Tế Phương).
+ Đạn tên bắn vào thịt, dằm tre gỗ không rút ra được: Đường lang 1 con, Ba đậu nửa hạt tán nhuyễn đắp nơi đau, đợi khi nào ngứa quá thì nhổ tên hoặc dăm ra, rồi sắc nước Hoàng liên, Quán chúng rửa, rồi bôi Thạch hôi vào (Kinh Nghiệm Phương).
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn