» Tin Tức » Cây thuốc - Vị thuốc » Vần H

HUYẾT GIÁC 血角

Thứ hai - 07/03/2011 06:29

Cây cao 2-3m, có thân đơn mọc thẳng, to bằng ngón tay. Lõi cây có màu đỏ như máu nên gọi là Huyết giác.

HUYẾT GIÁC 血角

Pleomele cochinchinensis Merr.

Tên Việt Nam: Xó nhà (Trung), Giác máu, Huyết giáng ông (Nam Dược Thần Hiệu), Giác máu (Lĩnh Nam Bản Thảo), Dứa dại, Cau rừng (Dược Liệu Việt Nam).

Tên khoa học: Dracaena loureiri Gagnep (Pleomele cochinchinensis Merr,Dracaena cambodiana Pierre Ex Gagrep).

Họ khoa học: Liliaceae.

Tên gọi:

1- Lõi cây có màu đỏ như máu nên gọi là Huyết giác.

2- Chất gỗ màu đỏ, do một loài sâu hay nấm gây ra trên gỗ cây già cỗi mục nát gọi là Huyết giác.

Mô tả: Cây cao 2-3m, có thân đơn mọc thẳng, to bằng ngón tay. Lõi cây có màu đỏ như máu nên gọi là Huyết giác. Lá không có cuống, hình kiếm, có bẹ rộng ra ở gốc, dài 20-80cm, rộng 3-4cm ở chỗ thắt, còn có gốc rộng 6-7cm. Cụm hoa rộng, hình chùy, cao tới 1m, mang nhiều lá dạng lá bắc, các nhánh dài tới 30cm mang nhiều nhánh nhỏ. Hoa xếp 2-4 cái một thành nhóm rất sít nhau, nhỏ 7-8mm, có lá đài và cánh hoa giống nhau. Nhị 6, có chỉ nhị rộng noãn. Quả mọng hình cầu, lớn khoảng 1cm, lúc non màu vàng lục, lúc chín màu đen, thường chứa 1 hạt. Ra hoa cuối tháng 7.

Địa lý: Cây mọc ở cách núi đá vôi, nơi có gió ẩm ướt ở nhiều nơi trong nước, như từ Quảng Ninh tới Nghệ Tĩnh.

Thu hái, sơ chế: Thu hái quanh năm, chặt những cây già đã chết và đổ nát chuyển thành màu đỏ (gỗ bị một loại bọ hay nấm làm cho chuyển thành dần màu từ xám tới đỏ nâu), đem về bỏ phần gỗ mục và giác trắng rồi phơi khô.

Phần dùng làm thuốc: Gốc hóa gỗ màu đỏ nâu (lõi màu đỏ).

Tính vị: Vị chát, Tính bình.

Tác dụng: Thông kinh lạc, thông huyết, tiêu sưng.

Chủ trị:

+ Trị máu ứ tím bầm không thông, kinh nguyệt bế, phong thấp, tê mỏi, dùng trong đắp bó gãy xương.

Liều dùng: 2,5chỉ - 15g sắc uống hoặc xoa bóp.

Đơn thuốc kinh nghiệm trong dân gian:

+ Dùng Huyết giác 15g, Quế chi 15g, Thiên niên kiện 15g, Đại hồi 15g, Địa liền 15g, Tô mộc 30g. Tất cả tán dập, ngâm với nửa lít Rượu 50o Trong 1 tuần bỏ bã, dùng bông tẩm Rượu và xoa bóp. Trị đau nhức do ứ huyết, bị thương, máu bầm không lưu thông.

+ Đau nhói tim, ngực căng tức, đau vai ê ẩm, đau cột sống do gánh vác nặng và leo chạy nhiều, lao lực, dùng Huyết giác, Đương quy, Ngưu tất, Mạch môn, Sinh địa, mỗi vị 9g sắc uống, nếu có ho, to tim gia thêm Chi tử, Thiên môn, Địa cốt bì, Huyền sâm, mỗi vị 9g sắc uống.

+ Huyết giác 2 phần, Rượu 1 phần ngâm uống để chữa đau mỏi do lao động, bên ngoài xoa bóp, đặc biệt trong chấn thương ứ tụ máu.