HỌNG SƯNG ĐAU

(Trích trong ‘Thục Đô Mậu Đình Thị Y Án’ của Mậu Hy Đình, Trung Quốc )

Lưu Lan Đình, lúc đóng quân tại Lôi Thành, bỗng bị sưng đau ở cuống họng, ngày nhẹ, đêm nặng, một giọt nước cũng không thể nuốt được. Viên thông thú ở Lôi Ba vốn giỏi về thuốc, chẩn trị vài ngày, chuyên dùng các loại thuốc thanh nhiệt, khư phong, bệnh tình càng nặng hơn, Khi mời tôi tới chẩn, 6 bộ mạch đều Trầm Tế như sợi tơ, miệng tuy khát mà không thích uống nước, tiểu tiện trong trắng như thường. Rõ ràng là một chứng Thận thủy hư kiệt,  nguyên dương ở trong Thậnkhông làm yên được ở bộ phận dưới. Vì không có thủy để dưỡng hỏa, hỏa sẽ không thể để cho hỏa khí được tự do ra vào, vì vậy gây thành sưng đau. Tuy hình dạng giống như chứng  song nga (Amidal ) mà thực không phải là song nga.

Bây giờ nếu không  bổ thủy để chế ngự dương quang, dẫn hỏa về mệnh môn thì không sao cứu chữa được nữa. Các thầy thuốc chung quanh đều nhận là chứng hỏa, chỉ có một mình tôi bảo là hư, bàn tán mãi vẫn không được nhất trí. Tôi sợ là để lâu, bệnh tình thêm nặng, lại càng khó trị. Tôi liền bảo hãy tạm cho uống 1 chén ( 200ml) nước đồng tiện nóng ( nước tiểu của trẻ em ) xem sao... Người bệnh nói : Một giọt nước mát còn không uống trôi, làm sao uống được đồng tiện nóng ? Tôi bảo hãy cứ thử uống. Quả nhiên người bệnh chỉ uống 1 ngụm hết cả chén đồng tiện và nuốt được ngay, bấy giờ mới chịu nhờ tôi kê đơn thuốc. . . Tôi liền dùng Thục địa 40g, Sơn thù nhục 16 g, Mạch môn 12g, Sinh phụ tử 12g, Bạch linh 20g, Nhục quế 4g. Bấy nhiêu vị làm một thang, sắc kỹ, để thuốc thật nguội lạnh, cho uống. Vừa uống khỏi miệng, thấy mát mẻ, khoan khoái lạ thường. Lập tức, các chứng trạng về hỏa, nhiệt đều tiêu hết.