Thất tình - Vệ sinh quyết yếu

 

Nội thương bệnh chứng phát sinh (1) 
 
Thường do xúc động thất tình gây nên 
 
Quá mừng khí hoãn như điên 
 
Chợt kinh khí loạn tâm phiền ngất đi 
 
Nghĩ nhiều khí kết thương tỳ
 
Thao thức không ngủ, ăn thì chẳng ngon 
 
Lo sầu phế khí tiêu mòn 
 
Hụt hơi héo hắt nói không ra lời 
 
Xung can sùng sục như sôi 
 
Giận thì khí thượng tựa trời sấm vang 
 
Sợ thì khí xuống tận cùng 
 
Thận hư run rẩy, dái thun, gối mềm 
 
Tinh thần rối loạn chẳng yên 
 
Vì chưng khí hết biến thiên thất thường 
 
Ngấm ngầm nguyên khí tổn thương 
 
Thừa hư tà lấn vào trong bệnh thành 
 
Lợi dục đầu mối thất tình 
 
Chặn lòng ham muốn thì mình được an 
 
Cần nên tiết dục thanh tâm 
 
Giữ lòng liêm chính chẳng ham tiền tài 
 
Chẳng vì danh lợi đua đòi 
 
Chẳng vì sắc đẹp đắm người, hại thân (2) 
 
Giữ tinh, dưỡng khí, tồn thần 
 
Tinh không hao tán thì thần được yên 
 
Hàng ngày luyện khí chớ quên 
 
Hít vào thanh khí, độc liền thải ra 
 
Làm cho khí huyết điều hoà 
 
Tinh thần giữ vững bệnh tà khó xâm 
 
Lại cần tiết chế nói năng 
 
Tránh làm quá sức dự phòng khí hao 
 
Thức đêm lo nghĩ quá nhiều 
 
Say mê sắc dục cũng đều hại tâm 
 
Biến sinh lao tái bệnh thâm (3) 
 
Chân nguyên suy tổn ngấm ngầm chết non 
 
Có người phú quý luyện đan 
 
Tưởng rằng tăng thọ nhờ hoàn tráng dương 
 
Ngờ đâu thận đã tổn thương 
 
Còn dùng dược thạch (3) lại càng chóng nguy 
 
Đột nhiên tứ đại (4) phân ly 
 
Đỉnh chung mũ sắc (5) mặt my (mày) với đời 
 
Nhìn xem thôn dã bao người 
 
Làm ăn chất phác, chơi bời chẳng hay 
 
Ngô khoai rau cháo hàng ngày 
 
Ấy mà khoẻ mạnh hơn người cao lương 
 
Vì quen cuộc sống bình thường 
 
Ít lo xúc phạm nội thương thất tình 
 
Rạng đông cày cuốc luyện mình 
 
Đồng không hít thở, thân hình nở nang 
 
Lo sầu vì bệnh giàu sang 
 
Vui nghèo khoẻ mạnh hiên ngang trong lòng 
 
Thảnh thơi ở chốn núi rừng 
 
Cuộc đời thanh bạch mà thường sống lâu 
 
Hơn người quyền quý công hầu 
 
Nhàn cư tửu sắc phần nhiều chết non 
 
Mặc dù đạo dẫn, tiên đan 
 
Đâu bằng hai chữ Thanh tâm là cùng
 



1) Xem Bệnh năng ở Nội kinh yếu chỉ

2) Sắc đẹp làm cho người ta mê đắm và có thể hại đến tính mệnh

3) Thuốc bằng kim thạch như Lưu hoàng, Dương khởi thạch

4) Tứ đại: 4 yếu tố lớn trong cơ thể là Máu, thịt, gân, xương. Ý câu này là nói thân thể bỗng dưng lìa rời

5) Đỉnh chung mỹ sắc là danh vọng và sắc đẹp